Danas se navršava 85 godine od ubistva kralja Jugoslavije Aleksandra Prvog Karađorđevića u atentatu u Marselju.
Ubistvo se dogodilo prilikom njegove posjete Francuskoj, gdje je otputovao da bi učvrstio odbrambeni savez protiv nacističke Njemačke.
Atentator je bio pripadnik Unutrašnje makedonske revolucionarne organizacije Vlado Černozemski, a tada je ubijen i francuski ministar spoljnih poslova Luj Bartu, koji se vozio sa kraljem Aleksandrom u automobilu.
Kralj Aleksandar oktobra 1934. godine otputovao je u Marselj razaračem Jugoslovenske kraljevske mornarice “Dubrovnik”, a u toj francuskoj luci mu je priređen veličanstven doček, o čemu svjedoče i sačuvani filmski materijal iz tog vremena.
Zvaničan doček po protokolu bio je predviđen u Parizu, gdje je trebalo da ga dočeka predsjednik Francuske, a u Marselju su ga dočekali ministar Bartu i general Žozef Žorž, član Visokog ratnog savjeta.
Kada su kola kralja Aleksandra stigla na trg ispred marsejske palate Berze, u 16.20 časova atentator je iskočio iz gomile sa buketom cvijeća i na francuskom jeziku viknuo “Živio kralj!”, a zatim prišao automobilu, odbacio cvijeće i ispalio u kralja više hitaca iz revolvera.
Kralj Aleksandar preminuo je, ne dolazeći svijesti nekoliko minuta poslije 17.00 časova, a preminuo je i ministar Luj Bartu, koji je u atentatu bio pogođen u nadlakticu.
Atentator je ranjen i prebačen u kancelariju marseljske službe bezbjednosti, gdje je umro. Kovčeg sa tijelom ubijenog kralja Aleksandra prebačen je brodom “Dubrovnik” do Splita, odakle je specijalnim vozom transportovan preko Zagreba, u Beograd. Kralj Aleksandar je sahranjen 18. oktobra na Oplencu.
Mnogi istoričari smatraju da su iza atentata stajale tajne službe zemalja koje su težile reviziji Versajskog poretka – Italija, Njemačka i Mađarska, dok su izvršioci bili članovi ustaške organizacije, koju je predvodio Ante Pavelić i članovi probugarske struje VMRO.
Kralj Aleksandar bio je drugi sin Petra Prvog Karađorđevića i kneginje Zorke, kćerke crnogorskog kralja Nikole Petrovića, a prestolonasljednik je postao nakon što se njegov stariji brat Đorđe Karađorđević odrekao prestola 1909. godine.
Srna
Besplatnu Android aplikaciju portala SrpskaCafe preuzmite ovdje.