Žalfija, poznata i kao Salvia officinalis, pripada porodici nane, zajedno sa ruzmarinom, majkinom dušicom i bosiljkom, i koristi se širom svijeta, bilo svježa, sušena ili u obliku ulja.
Jedna kašičica mljevene žalfije sadrži tek nekoliko kalorija, ali i značajnu količinu vitamina K, uz male, ali važne količine gvožđa, kalcijuma i vitamina B6. Pored toga, žalfija je bogata antioksidantima, uključujući kafeinsku, hlorogensku i rozmarinsku kiselinu, koji pomažu u borbi protiv slobodnih radikala i podržavaju opšte zdravlje.
Kako žalfija može koristiti našem tijelu?
Moćan antioksidans i borac protiv upala
Sa više od 160 biljnih polifenola, žalfija je pravi zaštitnik naših ćelija. Istraživanja pokazuju da njeni sastojci mogu imati antiinflamatorna, antikancerogena i neuroprotektivna dejstva. Čak i jednostavan čaj od žalfije može povećati nivo antioksidativnih enzima i pomoći u snižavanju lošeg (LDL) holesterola dok istovremeno podiže dobar (HDL).
Zdravlje usta i zuba
Antimikrobna svojstva žalfije mogu pomoći u borbi protiv bakterija koje uzrokuju karijes i nakupljanje plaka. Studije su pokazale da ispiranje usta žalfijinim ekstraktom može značajno smanjiti količinu bakterija Streptococcus mutans i gljivicu Candida albicans.
Podrška u menopauzi
Smanjenje estrogena tokom menopauze može izazvati valunge, pojačano znojenje i promene raspoloženja. Istraživanja sugerišu da žalfija može ublažiti učestalost valunga i drugih simptoma, zahvaljujući supstancama koje djeluju slično estrogenima u mozgu.
Kontrola šećera u krvi
Tradicionalno se koristi i kao prirodni saveznik u regulaciji šećera u krvi. Studije na životinjama i ograničena istraživanja na ljudima pokazuju da žalfija može poboljšati osjetljivost na insulin i smanjiti nivo glukoze u krvi, slično određenim lijekovima za dijabetes.
Podrška pamćenju i mozgu
Istraživanja su pokazala da žalfija može poboljšati memoriju i kognitivne funkcije, čak i kod osoba sa blagim oblikom Alchajmerove bolesti. Njeni antioksidativna jedinjenja štite moždane ćelije, dok ekstrakti žalfije mogu usporiti razgradnju acetilholina, važnog neurotransmitera za pamćenje.
Holesterol i srce
Čaj od žalfije ili ekstrakt mogu pomoći u smanjenju ukupnog i “lošeg” LDL holesterola, dok istovremeno podiže “dobar” HDL. Ovo može doprinijeti smanjenju rizika od srčanih bolesti.
Potencijal u prevenciji raka i drugih stanja
Iako su dokazi još uglavnom iz laboratorijskih i životinjskih studija, žalfija pokazuje obećavajuće dejstvo u suzbijanju rasta određenih tipova ćelija raka, kao i u borbi protiv starenja kože i problema sa varenjem poput dijareje.
Kako koristiti žalfiju?
Možete je dodati u svježem obliku u supe, sosove, jela od povrća, ili koristiti sušenu kao začin za pečenje ili kao čaj. Za dodatne zdravstvene koristi dostupni su i ekstrakti i suplementi, ali je važno pridržavati se preporučenih doza, jer koncentrovana ulja ili suplementi mogu izazvati neželjene efekte.
Na šta obratiti pažnju?
Žalfija je generalno bezbjedna kada se koristi u kulinarstvu. Međutim, pretjerana upotreba suplementa ili ulja može izazvati neželjene efekte, posebno kod djece, trudnica ili osoba koje koriste lijekove za šećer i krvni pritisak. Takođe, osobe alergične na ambroziju mogu biti osjetljive i na žalfiju.
Žalfija je biljka sa širokim spektrom potencijalnih zdravstvenih benefita. Pomaže u zaštiti ćelija, podržava mozak i pamćenje, može regulisati šećer i holesterol, a takođe olakšava simptome menopauze. Njena aroma i svestranost čine je idealnim dodatkom svakom tipu ishrane, bilo svježa, sušena ili u obliku čaja.
Besplatnu Android aplikaciju portala SrpskaCafe preuzmite ovdje.