Prenos dodjele Oskara ekskluzivno moći ćete da pratite na programu Elta 1 HD televizije u noći između 28. i 29. februara uz komentar naše Monike Ponjavić.
“Soba” (eng. Room), film režisera Lenija Abramsona (eng. Lenny Abrahamson), prema istoimenom romanu i scenariju Eme Donohju (eng. Emma Donoghue), počinje zvukom disanja, propraćenog ekspresionističkim slikama izgrebanog zida, umivaonika, krovnog prozora, ispresijecanog nježnim ženskim glasom i tihim šapatom… “Spavaj”, čujemo majku (Brie Larson) petogodišnjeg Džeka (Džejkob Trembli), dječaka rođenog u zarobljeništvu. “Spavaj”… Ove riječi, kao eho, počinju da se šire prostorom koji će postati centralni prostor igre prvog čina ove mračne drame koja je istovremeno, potpuno paradoksalno, obogaćena jednom pozitivnom atmosferom i energijom, i to prvenstveno zahvaljujući šarmu izuzetnog mladog glumca Džejkoba Tremblija koji igra Džeka. Prenatrpanost zgužvanog i skučenog prostora površine deset metara kvadratnih, osvjetljenog jednim jedinim krovnim prozorom, kroz koji se nebo nazire kao daleko priviđenje, je jedini svijet koji Džek poznaje. To je njegova “soba”, prostor magičnog, mističnog, pa gotovo i religioznog odnosa, uspostavljenog između njega i njegovog prostora odrastanja, njegovog prostora igre i na kraju krajeva same spoznaje svijeta.
Trembli je odličan u ulozi Džeka čija je radost nepresušna, i čija dječija naivnost, te nepoznavanje istine (zahvaljujući hrabroj i odvažnoj majci), odnosno svijeta u kojem je rođen, pogađa direktno u srž. Po danu Džek leprša svojom “sobom”, vodeći divne razgovore sa svojim najboljim prijateljima: njegovom “Majkom”, njegovom lampom, stolicom, umivaonikom, njegovim televizorom i malim ljudima koji u njemu žive. Izvanredna kamera, potpomognuta odličnom fotografijom i scenografijom, daje publici priliku da “sobu” doživi mnogo većom nego što ona zapravo jeste, stavljajući tako publiku zapravo u ulogu malog Džeka, omogućavajući nam da sve vidimo i doživimo upravo iz Džekove perspektive, baš onako kako to on vidi i kako on to doživljava što nam je dalje omogućilo potpuno poistovijećivanje s njim. S druge strane, noć nosi neku drugu priču. Noću se Džek zatvara u ormar, prostor koji poprima funkcije dječije sobe, što postaje jedino prikladno sklonište od “Starog Nika”. Fizička barijera i zaklon.
“Stari Nik” je muškarac koji noću seksualno zlostavlja “Majku”. “Stari Nik” je otmičar koji ih u zatočeništvu drži već godinama. “Stari Nik” je Džekov otac. Džek toga nije svjestan. Samim tim, za “Majku”, “soba” postaje zatvor iz kojeg nema bijega dok je za Džeka “soba” cijeli svijet koji se, kako on to kaže, “proteže u sve pravce, skroz, skroz, skroz do kraja”. Ova dihotomija je prisutna od prvog do posljednjeg trenutka u filmu očitavajući se kako kroz njihov uzajamni odnos (majke i sina) tako i kroz njihov pojedinačni, individualni odnos prema datom okruženju koje se u određenom ritmu mijenjalo tokom filma. S tim u vezi, film je podijeljen u tri čina (i epilog) koja vrlo spretno prate: a) život u zatočeništvu, b) bijeg u slobodu i prilagođavanje stranom, gotovo nepoznatom svijetu iz kojeg je Majka sedam godina bila izopštena dok se mali Džek s njim nikada do tada nije ni sreo. Džekovo prvo iskustvo spoljnog svijeta – scena u kojoj on po prvi put vidi nebo – je stravična, ne zato što nije estetski lijepa jer jeste, nego zato što Trembliju polazi za rukom da nam svojim izrazom lica, svojom ekspresiijom, dočara kako to izgleda kada dovoljno odrasla, formirana ličnost, sposobna za proces mišljenja, prvi put ugleda nebo. Izgledalo je to kao da mu je neko konačno udahnuo život.
Sob
Druga scena sličnog karaktera i značenja je onaj trenutak kada Džek bosim stopalima po prvi put dodiruje nepoznati pod, njemu do tada, nepoznatog materijala. Sloboda tako u ovom kontekstu poprima nove slojeve čitanja, a Džek karakteristike Pinokija koji je zahvaljući svom primjernom ponašanju (ipak je on taj koji je omogućio bijeg u slobodu) i dobroj vili sada, za nagradu, konačno postao pravi dječak. Međutim, sloboda, iako na prvi pogled shvaćena kao nešto pozitivno, se uskoro pretvara u pakao, jer zajedno sa njom dolazi do neminovno strašnog i bolnog suočavanja sa realnim svijetom, te posljedicama koje zarobljeništvo ostavlja na njih, ali iz posve različitih razloga. Za majku suočavanje postaje vrlo jasno pitanje srama (suočavanje sa roditeljima, prijateljima, komšijama, starom sobom u kojoj je odrasla a koja izgleda isto kao onog dana kada ju je, prije sedam godina, naprasno napustila, te, najvažnije od svega, predstavljanje sina ne samo svojoj porodici, nego i medijima, te ostaloj znatiželjnoj javnosti, sina, posljedicu seksualnog zlostavljanja) dok je za Džeka suočavanje zapravo pitanje ličnog identiteta, u najširem smislu te riječi.
Ocjena: 4.5/5
Tekst napisala: Monika Ponjavić
Nominacije:
Najbolji film: Ed Guiney
Najbolja režija: Lenny Abrahamson
Najbolja glumica: Brie Larson
Najbolji adaptirani scenario: Emma Donoghue
***ZABRANJENO JE PREUZIMANJE CIJELOG TEKSTA BEZ DOZVOLE REDAKCIJE. TEKST SE MOŽE PREUZETI DJELIMIČNO, UZ NAVOĐENJE IZVORA SA LINKOM NA SAJT SRPSKACAFE. SVAKO DRUGO PREUZIMANJE SMATRAĆE SE ZLOUPOTREBOM I PODLIJEŽE POKRETANJU TUŽBE.
Besplatnu Android aplikaciju portala SrpskaCafe preuzmite ovdje.