“Fortitude”, nova britanska serija u produkciji televizijske kuće Skaj (Sky Atlantic), na površini predstavlja klasični primjer psihološkog trilera čija se radnja vrti oko još klasičnijeg misterioznog ubistva.
Međutim, baš kao i u slučaju samog gradića po kojem je serija dobila ime (u odličnoj igri riječi – Fortitude znači hrabrost, odnosno moralna čvrstina), i ovdje treba imati u vidu da ništa nije toliko jednostavno, jer ako nas je “Fortitude” ičemu naučio, onda je to da u svakom momentu budemo svjesni svih onih stvari koje leže duboko ispod površine. Preuzimajući i kombinujući elemente klasične britanske krimi drame (Broadchurch) i odnedavno popularnog podžanra, poznatog kao “Skandi-noar” ili “Nordijski Noar” (The Killing, Bron/Broen, Borgen…) “Fortitude” je okupio brojna poznata imena od Majkla Gambona (Harry Potter), preko Kristofera Eklstona (Doctor Who, Leftovers), Stenlija Tučija (Spotlight, Hunger Games, Road to Perdition), Ričarda Dormera (Game of Thrones) do Sofije Grabo (The Killing) najpoznatije po svojoj ulozi introvertne i neprevaziđene danske detektivke Sare Lund. Smješteni na daleki sjever, progonjeni demonima svojih kompleksnih prošlosti, svi ovi likovi, među kojima i naučnici, političari, sezonski radnici, umjetnici, te četiri policajca postepeno dolaze u kontakt sa jednom vrstom infekcije koju bez ikakve rezerve možemo okarakterisati kao praistorijsko zlo.
Mjesto radnje je uveliko odredilo ton i atmosferu serije koja se odvija u fiktivnom gradiću na realnom prostoru Špicberških ostrva (iako je snimana na Islandu, u gradiću Reyðarfjörður), odnosno Svalbarda, najvećeg arhipelaga u Arktičkom okeanu, poznatom po sporazumu iz 1925. godine po kojem se Norveškoj daje suverenitet nad ovim prostorom uz određene izuzetke, čineći ga tako jedinstvenim u domenu međunarodnih dokumenata ovog tipa. Naime, prema odredbama ovog ugovora dražavljani zemalja potpisnica imaju pravo na ravnopravan pristup eksploataciji minerala i drugih prirodnih resursa što za posljedicu ima postojanje ruskog naselja Barencburg na Svalbardu, detalj koji serija obilato koristi.
Autorski rad Sajmona Donalda (Simon Donald),”Fortitude” je dijelom misterija, o ovozemaljskim ljudskim pitanjima, a dijelom je zapravo kompleksna, kosmološka slagalica koja za cilj ima preispitivanje ne samo uloge društva na ovom svijetu, njegove svrhe i postojanja, nego i pitanje sudbine kao pojma, te klimatskih promjena koje ćemo sasvim izvijesno u nasljeđe ostaviti nekim novim pokoljenjima.
Veze između pojedinih perifernih događaja, stavljenih izvan fokusa priče, rijetko su eksplicitine ili doslovne, a njihov smisao, te konačno razrješenje dobija na težini samo i isključivo ako ih posmatramo retrospektivno. Samim tim, treba imati u vidu, te prihvatiti činjenicu da će pojedine stvari ostvati otvorene, bez nekog konkretnog objašnjenja, jer fokus priče nije stavljen na raspetljavanju postavljenog zapleta koji do kraja prve sezone treba biti savršeno jasan i posložen, ne.
Ovdje je ipak riječ o drami čiji je niz nezaustavljivih događaja, u maniru takozvanog lančanog efekta, mišljen kao rezulat jednog izdvojenog događaja epskih razmjera koji se kao prijetnja nadvija nad stanovnike ovog nekada mirnog gradića djelujući potpuno različito na svaki ljudski život ponaosob i jedinstveno, ali i na život generalno. Drugim riječima, radi se o tome da je priroda, ili bolje rečeno univerzum koji nastanjujemo u kontekstu ljudskog života zapravo nepristrasan, da njegova neumoljiva priroda ne gleda na karakter ili prošlost nekog lika, njihove vrline i mane, niti za to mari i da je upravo to ono što je poslužilo kao glavni generator za stvaranje surovih posljedica ovih lančanih reakcija o kojima govorimo. Zlokobnost ovakve atmosfere, upotpunjene sumornim i goletnim predjelima Islanda, savršeno je prenesena na male ekrane na čemu svakako trebamo zahvaliti odličnoj Džemi Džekson (Gemma Jackson), britanskoj scenskoj dizajnerki, poznatoj po svom radu na “Igri Prestola” (Game of Thrones) ali i Džonu Konroju (John Conroy) zaslužnom za fotografiju sjajnih vizuelnih poslastica “Peni Dredful” (Penny Dreadful) i “Luter” (Luther).
Neočekivano otrkiće u ledu stavlja stvari u pokret povezujući tako, naizgled slučajno, dvoje nedužne djece, nekoliko radnika, jednog naučnika, gradonačelnicu, fotografa i tri porodice u klupko koje će uskoro dovesti do ubistva, prvog u istoriji ovog mirnog i miroljubivog grada čijim stanovnicima prijeti jedino postojanje gladnih polarnih medvjeda. Upravo iz tog razloga, svi stanovnici ovog mjesta, njih 800, su, bez izuzetka, obavezni da u svakom trenutku sa sobom nose propisano naoružanje. Tome u prilog ide i činjenica da se polarni medvjedi u posljednje vrijeme iz neobjašnjivih razloga, u najmanju ruku ponašaju čudno, zbog čega se Vinsent Retri (Luke Treadaway), mladi naučnik na postdoktorskim studijama željan avanture, pridružuje lokalnoj ekipi u “Arktičkom istraživačkom centru” kao jedan od pomoćnika profesora Stodarda (Eklston). Istovremeno saznajemo da je glavni prihod grada – eksploatacija obližnjih rudnika – dramatično ugrožen odlukom norveške vlade da se takva vrsta aktivnosti više neće finansirati. Zabrinuta ovakvim razvojem događaja, odlučna da spasi grad u kojem stanuje više od dvadeset godina i oživi turizam u regiji, gradonačelnica Hildur Odegar (Sofija Grabo) razvija plan izgradnje jedinstvenog hotela na obližnjem glečeru koji je prvi put posjetila za vrijeme medenog mjeseca sa svojim mužem Erikom, jednim od četiri policajca u gradu. Prekretnica koja se sa ovim presedanom (događaj ubistva) desila, označila je početak kraja iluzije o mjestu u kojem žive, kao i o uređenosti nekih značajnijih i većih pitanja o samoj prirodi i postojanju čovjeka.
Serija čiju režiju potpisuju Heti Mekdonald (Doctor Who, The Tunnel), Kieron Hoks (Ripper Street), Sem Miler (Luther), Nik Huran (Sherlock, Doctor Who), Ričard Lekston (EastEnders) i Metin Husein (Borgia, Outlander) za sada ima jednu sezonu i ukupno 11 epizoda, dok je druga, sa Denisom Kvejdom (Denis Quaid) u glavnoj ulozi, u najavi za januar sljedeće godine. Pored Denisa Kvejda, ekipi serije će se pridružiti i Mišel Ferli (Game of Thrones), Robert Šian (The Misfits) i Parminder Nagra (The Blacklist).
Osim sjajne realizatorske ekipe, ovu seriju preporučujemo i iz mnoštva drugih razloga, a prije svega zbog sjajne atmosfere, veoma dobrog scenarija koji uspijeva da tenziju drži neočekivanim preokretima, odličnog kastinga i sve u svemu jednog izuzetnog trilera nove škole.
Ocjena: 4.5/5
Tekst napisala: Monika Ponjavić
***ZABRANJENO JE PREUZIMANJE CIJELOG TEKSTA BEZ DOZVOLE REDAKCIJE. TEKST SE MOŽE PREUZETI DJELIMIČNO, UZ NAVOĐENJE IZVORA SA LINKOM NA SAJT SRPSKACAFE. SVAKO DRUGO PREUZIMANJE SMATRAĆE SE ZLOUPOTREBOM I PODLIJEŽE POKRETANJU TUŽBE.
Besplatnu Android aplikaciju portala SrpskaCafe preuzmite ovdje.