Serije po Monik Ponjavić: Najbolje u 2016. godini (treći dio)

Glavna odrednica prilikom pravljenja ove liste bila je izabrati najbolje serije emitovane tokom 2016. godine. Vođena tim pravilom bila sam prisiljena da izostavim odlična djela poput “Mosta” (Bron/Broen), Šerloka (Sherlock) i “Ostavljenih” (Leftovers), čije ćemo naredne sezone gledati tokom sljedeće godine, te “Hirurga” (The Knick), koji je sa emitovanjem završio prošle godine. Pred vama se tako nalazi lista serija iz 2016. godine za koje smatram da su najbolje, a koje ste možda propustili da pogledate. Lista je podijeljena u tri dijela, od posljednjeg do prvog mjesta, a ovo je njen posljednji dio.

5. MIDNIGHT SUN (SVT)

Sponzorisano

“Ponoćno sunce” (Midnight Sun/Midnattssol) je posljednja u nizu fantastičnih Skandi noar serija, čiji su tvorci poznati duo pisaca Mans Marlind (Måns Mårlind) i Bjorn Stajn (Björn Stein) kojima možemo zahvaliti na postojanju Sage Noren, glavnom ženskom protagonisti dansko-švedske televizijske koprodukcije “Most” (Bron/Broen).

Radnja ove nove serije, u kojoj su glavne uloge pripale Lejli Bekti (Leila Bekhti) i Gustavu Hamerstenu (Gustaf Hammerstan), smještena je, kako to obično i biva kada je riječ o skandinavskim djelima, u nepristupačne i daleke prostore sjevera do kojih se obično ne može doći pješke i u kojima vladaju potpuno druga pravila prirode ali i društva. Kao i u “Mostu” i ovdje, u “Ponoćnom suncu”, prateći formu koja daje dobre rezultate, koncentrisani smo na ubistvo evropskog državljanina, čije beživotno tijelo na stranoj teritoriji tako postaje osnov za formiranje koprodukcije koja će iznjedriti par detektiva koji potiču iz gotovo dijametralno suprotnih kultura, govore različitim jezikom, te u neku ruku predstavljaju dva potpuno različita svijeta. Realistični prikazi međuljudskih odnosa, te nelagoda koja prati nova poznanstva, dočarani kroz portrete glavnih likova i njihove profesije, jeste element koji uveliko doprinosi kvalitetu ove serije. Uvođenje mističnih aspekata u sam narativ, a kroz sliku, predstavljanje i demistifikaciju treće kulture, i to kulture lokalnih Laponaca, daje “Ponoćnom suncu” izvjesnu notu nadrealnosti, što je u startu odvaja od većine drugih serija snimljenih u ovom žanru.

Ocjena: 4.9/5

4. WESTWORLD (HBO, prva sezona)

Bazirana na tekstu Majkla Krajtona (Michael Crichton), tvorca originalnog “Westworld-a”, ovaj jedinstveni spoj distopije i kaubojskih filmova na kojima smo odrastali, neodoljivo podsjeća na njegovu knjigu “Park iz doba Jure” (eng. Jurassic Park), samo što su ovdje, umjesto dinosaurusa, sada glavnu ulogu dobili roboti-kauboji. Odlično napisani scenario priča priču o identitetu vještačke inteligencije, na do sada možda najprimamljiviji način.

Osjećaj misterije koja se lagano otkriva potkrepljuju izvanredni glumci, kao i velika vještina u stvaranju ovako složene i nesvakidašnje atmosfere, u kojoj se, usljed razvoja visoke tehnologije, androidi fizički ne razlikuju od ljudi. Mnoga duboka pitanja se postavljaju o odnosu čovjeka i mašine, kao i o svijesti samoj po sebi, dok se radnja smješta u dinamično okruženje zabavnog parka sa tematikom Divljeg Zapada. Seriju su napisali Džonatan Nolan (Jonathan Nolan) i Lisa Džoj (Lisa Joy), a od glumaca posebno treba izdvojiti Eda Harisa (Ed Harris), Tandi Njuton (Thandie Newton), Evan Rejčel Vud (Evan Rachel Wood), Džefrija Rajta (Jeffrey Wright) i Sise Babet Knuzen (Sidse Babett Knudsen).

Ocjena: 4.9/5

3. RECTIFY (Sundance TV, četvrta sezona)

Maestralna meditacija o sumnji, gubitku, krivici i promjenama, “Rectify” je priča o Danijelu Holdenu (Aden Young), čovjeku koji je kao tinejdžer osuđen za silovanje i brutalno ubistvo svoje tadašnje djevojke Hane. Ritam ove odlične serije koju niko ne gleda, vrlo je neobičan. Iako bi mnogi rekli da se serija kreće gotovo nepristojno ili bezobrazno sporo, činjenica da ona prati ritam glavnog lika u njegovom ponovnom otkrivanju svijeta, istovremno nastojeći da ispita kompleksnost njegovih emocionalnih dubina i težnje da se poveže sa davno izgubljenom porodicom, bi trebalo da nosi na težini, jer je ovdje ipak riječ o konceptu. Taj koncept prati Danijelovo poimanje vremena koje je on u zatvoru vrlo slikovito opisao kao “prazninu između sekundi”.

Naravno, mnogim gledaocima, naviknutim na brze serije poput “Šerloka” (eng. Sherlock) pa čak i “Kule od karata” (eng. House of Cards), se trenuci koje Danijel izdvaja i posvećuje svojoj okolini i dugo vremena zapostavljenim čulima, mogu učiniti dosadnim ili beskonačnim, no međutim, posmatrati svijet kroz njegove oči, iz jedne nove perspektive gdje najobičniji svakodnevni događaji iz ovozemaljskog života postaju grandiozni je zaista divno i bogato iskustvo. Navodim “House of Cards” jer baš kao i “Rectify”, i ona je uglavnom zasnovana na dijalozima, međutim, dijalozi u prvoj su brzi, agilni, prepuni verbalizovanih događaja, dok su u potonjoj oni prije svega rijetki, a zatim i užasno spori, razvučeni i često neobični, ali nikad bez jasnog razloga i još jasnijeg cilja. Režija i montaža, kao sredstvo koje uveliko određuje ritam, tu svakako igra veliku ulogu što se najbolje vidi iz jedne čvrsto postavljene formule prema kojoj obično nakon određene nadrealne sekvence (iz zatvora ili Danijelovih snova) dolazi do korjenite promjene ili u razvoju događaja ili u razvoju samog lika. Na ovaj način publici se daje prostor za prilagođavanje kako novim fazama tako i nekim vrlo neobičnim, može se čak reći i šokantnim, postupcima, kojih u ovoj seriji ne manjka. Tvorac serije je Rej Mekinon (Ray McKinnon), glumac koji vam je možda poznat iz serija “Deadwood” i “Sons of Anarchy”, i ovo je takoreći njegov debi u svijetu režije. Serija je svoju premijeru doživjela 2013. godine i za sada ima tri sezone (ukupno 22 epizode), dok je četvrta, ujedno i posljednja, sa svojim emitovanjem počela u oktobru ove godine.

Ocjena: 5/5

2. THE YOUNG POPE (Sky/HBO, prav sezona)

“Mladi papa” (eng. Young Pope) je italijansko-špansko-francuska mini serija u režiji ni manje ni više nego Paola Sorentinija (Paolo Sorentini) poznatog po filmovima “Div” (Il Divo), “Velika ljepota” (La Grande Bellezza) i “Mladost” (Youth). Glavnu ulogu pape Pija XIII, prvog američkog pape koji za doručak pije mušku verziju dijetalnog pića (Cherry Coke Zero), tumači Džud Lou (eng. Jude Law), dok mu društvo, između ostalih, pravi neprikosnovena Dajana Kiton (eng. Diane Keaton) u ulozi Sestre Meri. Odlični Lou, kojem je ovo sigurno jedna od značajnijih uloga, na izvanredan način je odigrao i prikazao lik i djelo duboko ciničnog, radikalnog desničara pape Pija, koji cigaretu naprosto ne vadi iz usta.

Njegov lik, modelovan po uzoru na antiheroja novog doba, poput likova iz brojnih drugih serija (Mad Men, Homeland, Lost, House of Cards itd.), predstavlja otjelovljenje svih onih osobina koje čine uspješnog muškarca današnjice. On je moćan, ambiciozan, nemilosrdan, harizmatičan, problematičan, potpuno svjestan vremena u kojem živi i spreman da iskoristi sve što mu ono nudi, smatrajući da je to njegovo lično pravo. Modelujući svoj javni identitet prema savremenosti u kojoj postoji on postaje misteriozni papa, nevidljivi papa, rok zvijezda poput Kjubrika, Selindžera, Benksija i Daft Panka, što Sorentino uspjeva da dočara bez greške, kako u vizuelnom tako i zvučnom smislu. Makijavelizam 21. vijeka, te način na koji je beskrupuloznost katoličkog svijeta, ali i svijeta uopšte, prikazan u seriji “Mladi papa” uveliko podsjeća na “Kulu od karata”. Podsjeća, jer su u pitanju isti svjetovi, samo sada prikazani kroz prizmu različitih zanimanja, doduše jednako političnih. Sorentinov pristup nije iznevjerio, kao što smo mogli i pretpostaviti, jer se ovdje radi o reditelju sa tako rijetko instančanim osjećajem za estetiku. Svaki kadar koji bira i za koji se naposlijetku odlučuje malo je remek djelo samo po sebi. Serija je svoju premijeru doživjela 21. oktobra, a sastoji se iz 10 epizoda koje su u paru izlazile do 18. novembra kada je prikazano finale prve sezone.

Ocjena: 5/5

1.BLACK MIRROR (Netflix, treća sezona)

Nova sezona fantastične serije “Crno ogledalo” (eng. Black Mirror), od ukupno šest epizoda, je svoju premijeru doživjela u oktobru ove godine, i to na Netfliksu, koji je kupio prava na seriju i tako, nakon nekoliko godina statusa kvo, uspio oživjeti jednu vrstu savremene “Zone sumraka” (eng. Twilight Zone). Iako je u pitanju antologija koja ne podliježe strogim pravilima i čija ljepota leži upravo u mogućnosti da se u rasponu od šest epizoda pokriju svi mogući žanrovi, ali i najrazličitije teme, premisa treće sezone se generalno bavi pitanjem savremenog straha, i to u najširem mogućem smislu. Teme variraju; od života na društvenim mrežama i posljedica koje takav život ima na naše lično poimanje svijeta, te ljudi sa kojima se na tom putu srećemo, preko preljube, pedofilije, video igara, klimatskih promjena, do traženja odgovora na pitanje šta se sa našim dušama dešava poslije smrti, postoji li raj, možemo li ga stvoriti sintetički, u laboratoriji, i ako da, kakav vizuelni identitet bi taj naš raj poprimio?

Iako lično daleko više uživam gledajući Sorentinovog “Mladog papu”, za koju smatram da je najinteresantnija serija ove godine, izbor da ipak “Crno ogledalo” odnese pobjedu na ovoj listi sasvim je logičan. Ne samo da se ovdje radi o seriji koja je u tehničkom smislu besprijekorna, čiji su glumci napravili odličan posao, čiji vizuelni identitet na savršen način odslikava tematiku kojom se svaka epizoda ponaosob bavi, “Crno ogledalo” je takođe najaktuelnija serija trenutno koja postavlja pitanja, često dajući odgovore i komentare, na temu značajnih aspekata iz života savremenog čovjeka. Njena aktuelnost, odnosno tematika kojom se bavi je upravo ono što je izdvaja od svih drugih čineći je zaista najboljom.

Ocjena: 5/5

Još deset odličnih serija, od 15. do 25. mjesta: The Crown (Left Bank/Sony/Netflix), Mr. Robot (USA Network), The Night Manager (BBC), Fleabag (BBC), The Affair (Showtime), Quarry (Cinemax), Game of Thrones (HBO), Marseille (Netflix), American Crime (AMC), War and Peace (BBC), i za kraj The OA (Netflix), bonus serija, čijih je osam epizoda premijerno emitovano juče, i koju ne biste smjeli da propustite.

Monika Ponjavić

Monika Ponjavić je arhitekta, teatrolog, teoretičar audio-vizuelne umjetnosti i scenski dizajner. U slobodno vrijeme sadi baštu, spašava mačke i negoduje.

***ZABRANJENO JE PREUZIMANJE CIJELOG TEKSTA BEZ DOZVOLE REDAKCIJE. TEKST SE
MOŽE PREUZETI DJELIMIČNO, UZ NAVOĐENJE IZVORA SA LINKOM NA SAJT SRPSKACAFE.
SVAKO DRUGO PREUZIMANJE SMATRAĆE SE ZLOUPOTREBOM I PODLIJEŽE POKRETANJU 
TUŽBE.***

Besplatnu Android aplikaciju portala SrpskaCafe preuzmite ovdje.