Ne zavaravajmo se – nema ništa privremenije i promjenljivije od granica na Balkanu! U prostoru koji je nekada pripadao Jugoslaviji ostavljeno je toliko potencijalnih izvora sukoba da oružani konflikt može da se izazove u svakom trenutku.
Rekao je ovo u razgovoru za portal SrpskaCafe prof. dr Milomir Stepić, naučni savjetnik na Institutu za političke studije u Beogradu te dodao da velike kolonijalne sile koje su neposredno kreirale političku kartu postjugoslovenskog prostora to uvijek rade.
– Trenutno stanje je vještačko, nametnuto i dugoročno neodrživo. Suštinske stvari nisu riješene. Naprotiv. Poslije neprirodne titoističke krilatice “Slaba Srbija – jaka Jugoslavija”, sada je na djelu analogna NATO-istička formula “Mala Srbija – stabilan Balkan” (Srbija je personifikacija čitavog srpskog činioca). Pogledajmo samo Republiku Srpsku i njeno prijeteće okruženje. Ona je opkoljena i presječena Distriktom Brčko (zašto nije uspostavljen, na primjer, i Distrikt Drvar koji bi geopolitički simetrično presjekao Federaciju?). Nije teško zaključiti kakva bi mogla da bude sudbina Republike Srpske u nekom budućem, hipotetičkom ratu. A da li će tada Srbi biti naoružani da bi mogli da se brane? Postoji veliki broj udžbeničkih primjera potencijalnih kriznih tačaka gdje je u svakom trenutku moguće “potpaliti fitilj” – Srebrenica, goraždanski “prst”, Brčko, Posavski “pupčanik” (Odžak, Orašje, Šamac…), Doboj, Sarajevo, kozlučko suženje, mrkonjićki “vrat” sa vitoroško-klekovačkim “nakovnjem”, granice na Drini, Savi, Uni…
o Ukoliko današnje vlasti u BiH ne stvore ekonomsku perspektivu u skorijoj budućnosti, kakav scenario očekujete u BiH?
– Ne bih posebno apostrofirao ekonomski činilac, iako on može da bude “okidač” mnogo kompleksnijih i sveobuhvatnijih procesa. Neću reći ništa novo ako upozorim da sadašnjom BiH niko nije zadovoljan. Neki domaći političari i strani faktički upravljači sudbinom BiH često su spremni da neodgovorno i licemjerno zaključe kako je upravo to trostrano nezadovoljstvo dokaz dobrog političko-prostornog rješenja i osnova njenog postojanja i funkcionisanja. Ne spadam u one koji tvrde da je Dejtonsko-pariski “sporazum»” veliki srpski uspjeh. Srbi su u Dejtonsko-pariski sporazum “utjerani”. Ali, njegova kasnija “erozija” i oduzimanje nadležnosti Republici Srpskoj u skladu sa nekim “duhom”, a ne “slovom” njegovih rješenja pokazala je da može da bude još gore. Zato se Srbi drže za Dejton kao za “slamku spasa”. Međutim, najopasnija (post)dejtonska posljedica je očigledno favorizovanje muslimanskog (bošnjačkog) činioca i davanje nade da jednog dana može doći do unitarizacije BiH, “razlivanja” njihove populacije i vlasti do granica BiH, te uspostavljanja takvog sistema u kome će oni biti “jedine gazde od Bosne”. Dugotrajno iščekivanje tog epiloga, koji “nikako da se ostvari”, proizvodi logičnu kolektivnu frustraciju zasnovanu na lažnoj nadi. Visok prirodni priraštaj, nezaposlenost, korupcija, ekonomska besperspektvnost i instrumentalizacija vjerskih osjećanja neminovno će da dovede do potrage za krivcem. A taj “krivac” se idealno projektuje u Republici Srpskoj.
o Svjedoci smo neprestanog raseljavanja ljudi sa ovih prostora, stanje djeluje krajnje alarmantno.
– Za razliku od Albanaca, kod kojih se događalo da početkom 2015. u samo par mjeseci Kosovo i Metohiju napusti njih čak 120 000, za srpski narod mnogo je opasnija tiha, svakodnevna, dugotrajna emigracija na Zapad. Svjedoci smo pražnjenja čitavih oblasti u srpskim zemljama – naročito seoskih, brdsko-planinskih i pograničnih – koji se pretvaraju u tzv. demografske pustinje. Srpsko stanovništvo koncentriše se u nekoliko većih gradova (Beogradu, Banjaluci, Bijeljini, Novom Sadu, Kragujevcu, Nišu, Podgorici…), gdje je perspektiva krajnje upitna. Uz to, višedecenijski negativan prirodni priraštaj desetkuje srpske demografske potencijale. Netačno, licemjerno i nacionalno neodgovorno je za to okriviti isključivo tešku ekonomsku situaciju. Zar najsiromašnije zemlje svijeta nemaju najviši prirodni priraštaj? Pa omaleni muslimanski Bangladeš ima više stanovnika od ogromne slovensko-pravoslavne Rusije! Razloge bi trebalo tražiti u drugim sferama.
o Gdje vi vidite suštinske razloge?
– Stihijska kvazimodernizacija srpskog društva i kvaziemancipacija srpske žene doveli su do urušavanja pozitivnih tradicionalnih vrijednosti. U novi način života, zasnovan na konzumerizmu i konformizmu, ne uklapa sveti čin rađanja djece. Nikakvi pokušaji da se ovo objasni “politički korektnim” argumentima ne vode nas ka rješenju. Ali, muslimanska društva su drugačija. Ona su vjerski, demografski, prostorno i geopolitički ekspanzivna. U njima buja život, dok su Zapadna i vesternizovana društva odavno u silaznoj fazi razvojnog ciklusa. U tom kontekstu, procese slične onima koji se dešavaju među Albancima trebalo bi očekivati manje u srpskoj, a prije u muslimanskoj populaciji Federacije BiH i Raške oblasti, ali i muslimanskih enklava unutar Republike Srpske (Srebrenica, Janja…). Uostalom, već smo vidjeli test sa organizovanim ekonomsko-socijalnim buntom, koji je trebalo da se iz Federacije “prelije” i u Republiku Srpsku, te dobije unitarizujuću (geo)političku dimenziju.
o Da li očekujete na Kosovu i Metohiji veću eskalaciju bunta koja bi mogla da dovede do međunacionalnih sukoba?
– Opciju masovnih demonstracija, nemira i nasilja kosovsko-metohijski Albanaci drže stalno otvorenom. Zašto bi mijenjali taj mehanizam kada se on pokazao efikasnim od titoističkog do NATO-ističkog vremena? Propagandno on djeluje veoma atraktivno, ne košta mnogo, koristan je kao ventil za isfrustriranu mladu populaciju i donosi veliki (geo)politički učinak. Takvog scenarija posebno se plaši uprava i osoblje NATO i EU zato što bi to bila potvrda neuspješnosti njihove “misije” na Kosovu i Metohiji. Kredibilitet Zapada ne smije da dođe pod znak pitanja! Albanci to znaju i upozoravaju da mogu masovnom pobunom i da ih otjeraju, budući da im više ne trebaju. Štaviše, prijete i da će “zapaliti Region” ako njihovi fazni velikoalbanski ciljevi budu onemogućavani. Velikoalbanski projekat mijenja samo ime (“vilajetska Albanija”, “prava Albanija”, “etnička Albanija”, “prirodna Albanija”…), ali on je očigledno postao stvar koju Zapad toleriše i koristi je ne samo u antisrpske (i antiruske) svrhe, već i za održavanje stalne tenzije na Balkanu. Zar transparent sa velikoalbanskom geografskom kartom nije bio istaknut na rezidenciji premijera u Tirani? Najvišu cijenu uvijek plate Srbi, ali ni drugi ne bi trebalo da se zavaravaju. Velika Albanija pretenduje ne samo na Kosovo i Metohiju, već na gotovo 1/4 teritorije Srbije, više od 1/3 Crne Gore, preko 1/2 Makedonije i 1/10 Grčke. U nju bi bili uključeni glavni gradovi Crne Gore i Makedonije, te privredno, saobraćajno i geostrategijski najvažniji njihovi regioni, bez kojih ne bi bio moguć opstanak ovih država. Takva Velika Albanija postala bi najvažniji geopolitički činilac na Balkanu.
o Spomenuli ste 2015. i 120 000 Albanaca koji su napustili Kosovo i Metohiju. Koliko je nerješeno statusno pitanje pomenutog prostora uticalo da se dođe do takve situacije?
– Sa stanovišta Ustava Republike Srbije, status AP Kosovo i Metohija je rješen, zar ne? Mada, ako bi se to pitanje postavilo “nenadležnom” Ustavnom sudu u Srbiji, nikada nije sigurno kakav bi odgovor bio. Navodno nerješen status samozvanog nezavisnog Kosova (i Metohije) samo je “dimna zavjesa”. Disciplinovane i velikoalbanskom cilju do kraja posvećene albanaske mase na Kosovu i Metohiji lako je podići na masovne i agresivne nemire, u kojima mogu da budu napadnuti ne samo preostali Srbi kao “dežurni krivci”, nego i sada već malobrojan kontingent stranih predstavnika. Oni tome ne bi mogli da se odupru, što se u ranijim prilikama pokazalo kao realnost. Da se ne govori o ugrožavanju ekonomsko-finansijskih interesa važnih pojedinaca koji su se istakli prije, za vrijeme i poslije agresije 1999. godine. Znači: Albanci imaju čime da zaprijete i za to imaju bezrezervnu podršku SAD. Anatemisana, dezorijentisana i vojno-političko-ekonomski onemoćala Srbija nema “ucjenjivački kapacitet”, budući da je njena politička nomenklatura “bezalternativno” vodi u članstvo upravo onih organizacija koje sprovode njeno neokenanističko “obuzdavanje”.
o Albanci u kosovsko-metohijskom dijelu Srbije čine najmlađu populaciju u Evropi. Da li taj podatak nešto znači kada govorimo o njihovim masovnim odlascima?
– Jasno je da velikoalbanski (geopolitički) motivisana i višedecenijski sprovođena demografska eksplozija sada postaje problem i samim “privremenim institucijama” u Prištini. Pojavio se “višak” stanovništva karakterističan za islamska društva. Profesor Gunar Hajnzon iz Bremena to je još prije više od deset godine objasnio teorijom “prekobrojnih sinova”. Ukratko, prema toj teoriji u društvima (po pravilu, islamskim) gdje dominiraju višedjetne porodice, treći sin i ostali sinovi nemaju šansu da se školuju, zaposle se, dovoljno zarađuju, riješe stambeno pitanje… Šta je njihov izbor? Podleganje djelovanju radikalnih islamističkih ideologa, uzimanje u oružja ruke i/ili – emigracija u demografski regresivne oblasti, mahom u Evropu. Kao jedan od primjera, Hajnzon pominje Kosovo (i Metohiju). Međutim, i tamo se demografska situacija mijenja. Na Kosovu i Metohiji nikada nije živjelo “2-2,5 miliona Albanaca koji neće da žive u Srbiji”, kako su često tendenciozno tvrdili i neki beogradski političari i NVO. Realativno objektivan popis iz 2011. godine koji su sprovele prištinske “privremene institucije” registrovao je ukupno oko 1,78 miliona stanovnika, od kojih su nešto manje od 1,6 miliona bili Albanci. Poslije masovnih seoba u proteklih nekoliko godina, sada ih je znatno manje.
o Zbog čega nema sličnog raseljavanja sa područja Makedonije i preševske oblasti u Srbiji gdje živi većinsko albansko stanovništvo?
– Albansko stanovništvo stalno i nesmetano fluktuiše između Albanije, Kosova i Metohije, preševskog kraja, zapadne i sjeverne Makedonije, Crne Gore i Grčke, te je njihov pravi broj teško utvrditi. Na tome oni grade ne samo lažni oreol ugroženosti i iskrivljenu sliku o mnogobrojnosti, već i velikoalbanski program. Ne zaboravimo i da je popis stanovništva u Makedoniji 2011. godine prekinut samo nekoliko dana prije kraja usljed političkog pritiska tamošnjih albanskih stranaka kada su postale svjesne da neće biti onoliko Albanaca koliko je “politički potrebno”. Dirigovanih migracija Albanaca iz Makedonije i preševskog kraja još nema ne zato što je tamo ekonomsko-socijalno stanje bolje, već zato što to trenutno nije politički profitabilno. Ne zavaravajmo se – kao što su tamo, “ničim izazvane”, pokrenute separatističke pobune i formirane albanske “oslobodilačke vojske”, a potom na volšeban način odjednom pacifikovane, tako će se maštovito osmisliti i pokrenuti neki novi proces u cilju svealbanske integracije. Oslabljene balkanske države i njihove bespogovorno poslušne prozapadno orijentisane političke nomenklature tome neće moći da se suprotstave.
Albanci ništa ne rade neplanski
Stepić ističe da proteklih vijek i po Albanci ništa nisu radili neplanski te dodaje da na prostoru Kosova i Metohije lako može doći do masovnih i agresivnih nemira u kojima mogu biti napadnuti ne samo preostali Srbi kao “dežurni krivci”, nego i sada već malobrojan kontingent stranih predstavnika. Naš sagovornik se osvrnuo i na masovnu seobu Alabanaca sa prostora KiM, sa naglaskom na početak 2015, kada je u samo par mjeseci 120 000 Albanaca napustilo pomenuti prostor.
– Mnogi dežurni “sveznajući analitičari” su već tada ponudili objašnjenja ovog fenomena, ali se većina njih upinjala da dokaže kako se radi o ekonomsko-socijalnim i/ili dnevno-političkim razlozima te su izostavljali sveobuhvatno i dubinsko geopolitičko poniranje u ovaj proces kao sastavni dio, fazu i konkretizaciju (sve)albanskog zamaha usmjerenog na temeljno prekomponovanje Balkana.
Ako neko i pomisli da tako protumači ove dirigovane migracije, dodaje naš sagovornik, odmah bude diskvalifikovan da je pobornik tzv. teorije zavjere.
– A neosporno se radi o indikativnom procesu, što dokazuje da neki (sve)albanski “kolektivni um” strategijski razmišlja i djeluje. Naravno da se ne radi o stihijskom iseljavanju. Protekli vijek i po Albanci (adekvatniji izraz je Arbanasi) ništa nisu radili neplanski – od političkog organizovanja i proklamacija, prinudnog arbanašenja pravoslavnih Srba i pravaca prodora u kosovsko-metohijski dio Stare Srbije, do stvaranja države Albanije, forsiranja visokog nataliteta radi demografskog zauzimanja prostora i oružane secesije uz pomoć NATO.
Ognjen Tešić / SrpskaCafe
Besplatnu Android aplikaciju portala SrpskaCafe preuzmite ovdje.