Kako je litijum zapalio planetu: Protesti zbog rudnika od Argentine do Srbije

Cijene litijuma, sastavnog elementa baterija za električna vozila, ove godine su dostigle rekorde. Širom planete u toku je potraga za ovim mineralom, ali i masovni protesti koji nerijetko postaju u nasilni.

Osim Srbije, gdje su zbog projekta kompanije Rio Tinto organizovani masovni protesti, mase ljudi su se bunile i u zemljama kao što su Bolivija, Čile, Peru, Španija, Argentina, Nevada (SAD), Portugal…

Portugal

Vjeruje se da se Portugal nalazi na nekim od najvećih nalazišta litijuma u Evropi. Portugalska energetska kompanija “Galp” i švedski proizvođač baterija za električna vozila “Nortvolt”najavili zajedničku kompaniju koju će izgraditi u Portugalu. Kako kažu, to će biti najveća fabrika za konverziju litijuma u Evropi.

Ipak, lokalno stanovništvo protivi se ovoj investiciji vrijednoj čak 700 miliona evra. Iako je riječ o velikom novcu, oni strahuju da će prerada litijuma uništiti okolinu i bajkovito okruženje gdje se većina stanovnika bavi proizvodnjom organskih proizvoda.

Bolivija

U Boliviji su u toku borbe vodećih kineskih, ruskih i američkih kompanija oko džinovskih nalazišta litijuma u toj državi. Visoko u Andima nalaze se ogromna slana polja pod imenom Salar de Ujuni, koja su bogata litijumom.

U igri su milijarde dolara, izbile su velike demonstracije koje su paralisale zemlju, a u jednom trenutku je zbog svega ovoga iz države pobjegao i bivši predsjednik Evo Morales koji je sa jednom njemačkom kompanijom potpisao ugovor o proizvodnji litijuma. To je dovelo do serije protesta.

SAD (Nevada)

U SAD-u najveća perspektiva litijuma je veliko ležište u Taker Pasu u Nevadi, a još jedno mjesto na kojem se nalazi litijum je u Sjevernoj Karolini. Američki biro za upravljanje zemljištem u januaru je odobrio predlog za početak rudarenja litijuma od strane Litijum Nevada Korporejšn – podružnice Litijum Amerikas Korporejšn.

Ekološke grupe i indijanska plemena se protive projektu jer su zabrinuti zbog narušavanja plamenskih grobnica, ali i potencijalnih uticaja na životnu sredinu. Tri plemenske grupe su pokušale da sve zaustave kroz tužbe, koje je sud odbacio.

Španija

Španija je tokom ljeta bila u fokusu oko litijuma zbog regiona Ekstremadura. Ovaj region između gradova Kaseres, Merida i Badahoz poznat je po netaknutoj prirodi, ali našao i u fokusu proizvođača baterija.

Jedna inicijativa građana u Ekstremaduri je već spriječila pokretanje rudnika kod Kaseresa. Protesti su potom premješteni u Kanjaveral. Stanovnici strahuju da bi Ekstremadura koja je rijetko naseljena, mogla da postane meta svih onih koji žele da eksploatišu litijum.

Čile

Grupa čileanskih autohtonih zajednica zatražila je u septembru ove godine od vlasti da suspenduju dozvole za rad SQM-a, što je skraćenica za Sokuimič, koji je drugi najveći svjetski proizvođač litijuma, a izvodi radove u pustinji Atakama.

Pustinja Atakama snabdijeva skoro jednu četvrtinu svjetskog litijuma. Ovdje posluju dva najveća proizvođača litujuma SQUM i njegov konkuret Albermarle. Domorodački savjet je zatražio suspenziju SQM-a ili smanjenje njihovog rada. Oni su zabrinuti za ekosistem u Atakami koji je u opasnosti zbog eksploatacije litijuma.

Peru

Ogromno ležište tvrdog litijuma moglo bi da donese bogatstvo Peruu, ali takođe postavlja i pitanja zaštite životne sredine. Procjenjuje se da je 2,5 miliona tona litijum karbonata otkriveno duboko u južnom regionu Perua Puno, blizu glanice sa Bolivijom i jezera Titikaka.

Posljednjiih 15 godina došlo je do porasta komercijalne eksploatacije sirovina u Latinskoj Americi. Godine 2018. se raspravljalo da bi litijumski megaprojekat podigao rizik od sukoba zbog sporova oko preraspodjele, teritorije i životne sredine.

Argentina

U Argentini je odobren novi Zakon o zoniranju, za koji aktivisti tvrde da predstavlja put ka odobrenju “mega rudarenja”, koje će uticati na životu sredinu u tom području, ali i cijeloj zemlji.

Inicijativa kojoj su se oduprli široki sektori lokalnog društva i kojoj su kritikovali vodeći nacionalni stručnjaci omogućiće eksploataciju metala srebra, bakra, litijuma i olova u oblastima pokrajine, uključujući Telsen i Gastre.

Nakon usvajanja spornog zakona izbili su incidenti između demonstranata i policije u glavnom gradu provincije Roson.

Nova.rs

Besplatnu Android aplikaciju portala SrpskaCafe preuzmite ovdje.