Najveće stradanje djece u proteklom ratu evidentirano je na području deset sarajevskih opština 455, od čega smrtno 107, podaci su iz monografije “Djeca žrtve rata 1991-1995” Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica.
Zatim slijedi Odžak 142 djeteta, Doboj 94 djeteta, Konjic 61 dijete i tako dalje.U monografiji je urađena statistička obrada 1.418 stradale djece, klasifikovane prema opštini, vrsti stradanja i ubitačnih sredstava.
Od 1.418 stradale djece, 485 ili 34 odsto je smrtno stradalo, 428 ili 30 odsto je ranjeno, a 452 ili 32 odsto djece bilo je u logorima, zatvorima i kućnim pritvorima.
Seksualno zlostavljano ili silovano je 13 djece ili oko jedan odsto, a psihotraume i stradanje porodica zabilježeno je za 40 djece ili tri odsto.
Djeca su ubijana na najstrašnije načine, što potvrđuju i ekshumirana dječija tijela iz masovnih grobnica Ledići u Trnovu, Jajce u Carevu polju, na Treskavici, masovna grobnica Sanski Most, kao i djeca ubijena na Petrovačkoj cesti.
Prema vrsti stradanja, na prvom mjestu su pogibije i ranjavanja djece od granate 128 poginulih i 192 ranjenih ili 35 odsto, zatim slijede djeca stradala od minsko-eksplozivnih sredstava 65 poginulih i 109 ranjenih ili 19 odsto, potom stradanja od vatrenog oružja 102 poginulih i 65 ranjenih ili 18 odsto, kao i ostale vrste stradanja 118 poginulih i 39 ranjenih ili 17 odsto.
Ubistva iz vatrenog oružja vršena su i iz neposredne blizine, pa čak i iz snajpera – 16 ubijenih i 16 ranjenih ili tri odsto.
Jedan broj djece je stradao iz neposredne blizine, od hladnog oružja i dodira izvršioca zločina – sedam ubijenih i jedno ranjeno.
Autori u publikaciji navode da u toku masovnih zločina najčešće nisu birana sredstva niti metod napada. Važno je bilo da se zaraćenoj strani nanese šteta, bol, progon i patnja. U tome se nisu birale žrtve. Napadi su izvođeni na djecu u selima, naseljima i stanovima.
– Ovakvi primjeri u odnosima čovjeka prema čovjeku, a posebno prema djetetu, pokazuju da nauka malo zna o čovjeku i da je malo toga objašnjeno kada je njegova priroda u pitanju. Postoje samo površna saznanja o nasljednom uticaju, zatim uticaju sredine, vaspitanja, svjesne aktivnosti na čovjeka i njegov razvoj i ponašanje – navedeno je u monografiji.
Autori navode da je cilj ove studije da pokaže sav besmisao rata koji najveće posljedice ostavlja na najranjivijim kategorijama stanovništva – djeci.
Srna
Besplatnu Android aplikaciju portala SrpskaCafe preuzmite ovdje.