Profesor ustavnog prava Siniša Karan izjavio je za Srnu da Evropski savjet današnjim zaključcima pozivaju na otvoreno kršenje Ustava BiH, a time i Dejtonskog sporazuma u cjelini.
Reagujući na zaključak u kojem Evropski savjet daje prednost građanima nad konstitutivnim narodima u BiH, kako su prenijeli pojedini mediji, Karan je rekao za Srnu da evropske integracije ne mogu i ne smiju biti povod da se ide protiv Ustava i Dejtona narušavanjem unutrašnjeg balansa koji je zasnovan na etno-entitetskom osnovu, kolektivnim pravima i ravnopravnosti konstitutivnih naroda i građana.
Karan je naglasio da se moraju uvažavati realne ustavne pozicije entiteta i konstitutivnih naroda kao nosilaca suvereniteta u složenoj federalnoj, multietničkoj zajednici kakva je BiH.
U nedostatku valjane političko-pravne argumentacije, pojasnio je profesor ustavnog prava za Srnu, plašt demokratije se prebacuje preko svega, a u namjeri kritike etno-entitetskih osnova državnog uređenja BiH.
– Prizivanje demokratije i zaštite ljudskih prava i sloboda samo pojednaca (građana) su klasične centralističke i unitarističke pretenzije koje potiču iz redova najbrojnijeg naroda, dok praksa, međutim, potvrđuje da se ne radi o procesu demokratizacije nego o stvaranju uslova za majorizaciju – ukazao je Karan.
On je naglasio da složene državne zajednice, čija se složenost odlikuje multikonfesionalnošću, multikulturalnošću, multietničnošću, zahtjevaju složen demokratski identitet i legitimitet koji odgovara takvoj, složenoj višeznačnoj strukturi državne organizacije.
Prema njegovim riječima, pored individualnog, građanskog, pojedinačnog i ličnog, legitimitet etničko-konstitutivnog dijela složene zajednice pojavljuje se kao samostalan politički subjekt, sa samostalnim političkim zahtjevima.
– Građanin nema eksluzivitet na apsolutno demokratsko predstavljanje, on nema ni kapacitet apsolutnog predstavljanja i sebe kao pojedinca i kolektiviteta čiji je i sam član. Zaklinjući se na svoja neotuđiva individualna prava, ne smije ih istovremeno oduzimati društvenom, političkom, državnom kolektivitetu kao subjektu složene državne zajednice, čija složenost ima osobine multinacionalnosti, multikulturalnosti – rekao je Karan.
Kolektivitet se predstavlja sam i ne traži realizaciju svojih, kolektivnih interesa posrednim putem, pri čemu, dodao je on, artikulacija kolektiviteta jeste i ustavna kategorija, esencijalni element, ne pridodat, već originaran.
Oduzeti to pravo kolektivitetu, upozorio je Karan, oduzimanje je stuba, osnova državne strukture na kojoj počiva BiH.
– Podržavanje građanske BiH i zloupotreba opšteg trenda demokratizacije društva ima prikrivene namjere, kako smo više puta do sada rekli, a to su stvaranje centralističke i unitarističke BiH, majorizacija od većinskog naroda, oduzimanje prava drugim konsitutitivnim i državotvornim narodima, i dio su kontinuirane politike napada na Republiku Srpsku – konstatovao je Karan.
Kroz takozvanu “ugroženost demokratskih prava građanina”, kaže on, isti opstruišu funkcionisanje države i direktno krše Ustav BiH i cjelinu Dejtonskog sporazuma navodeći da je “potreba demokratizacije društva” građanskog tipa “jedan čovjek – jedan glas” jedini ispravni demokratski društveni sistem, te karakterišući učešće kolektiviteta pored građanina u političkom životu kao nepoželjan i nedemokratskim čin.
Profesor Karan je poručio da se unitarističkim idejama moramo suprotstavljati “iskrenim” federalizmom, kao izrazom jedinstva raznolikosti.
Srna
Besplatnu Android aplikaciju portala SrpskaCafe preuzmite ovdje.