Namjeru Hrvatske da na Trgovskoj gori, uz granicu sa BiH, odlaže radioaktivni otpad iz Nuklearne elektrane (NE) “Krško” pomno prate u tim sredinama u slivu rijeke Une, a koliko je ovo pitanje zapravo ozbiljno pokazuje i stav nadležnih u Krupi na Uni, gdje traže da se građani o svemu izjasne na referendumu.
Zvanični Zagreb je vlasnik polovine NE “Krško” u Sloveniji i obavezan je da preuzme polovinu otpada, zbog čega sprovodi pripreme za skladištenje i to u neposrednoj blizini granice sa BiH.
Istovremeno u BiH se vodi borba na nekoliko frontova da bi se stalo u kraj tome zbog, kako tvrde stručnjaci, potencijalne opasnosti po život 250.000 stanovnika u slivu Une koji je i zaštićeno područje.
Ministarstvo ćuti
Iz domaćih institucija upozoravaju na to da nisu dobili još nikakvo zvanično obavještenje, putem Ministarstva inostranih poslova BiH, od institucija Hrvatske u vezi sa rušenjem tih objekata niti imaju bilo kakve informacije o statusu Studije uticaja na okolinu.
Organi lokalne uprave te republički organi su, s druge strane, spremili obimnu informaciju u vezi sa aktivnostima nadležnih institucija kao i predstavnika Srpske u zajedničkim institucijama BiH u vezi sa namjerom Hrvatske da na prostoru bivše kasarne “Čerkezovac” odlaže radioaktivni otpad i istrošeno nuklearno gorivo.
Sastavni dio informacije su i izvještaji iz opština u slivu Une kojima prijeti najveća opasnost zbog blizine Trgovske gore. Među dokumentima je, između ostalog, i stav rukovodstva u Krupi na Uni. Njihov prijedlog je da u vezi sa ovim problemom bude organizovan referendum ili peticija.
Narod traži izjašnjavanje
– Naše stav je da u narednom periodu, kada je riječ o ovom pitanju, bude održan neki od demokratskih načina izjašnjavanja (referendum, peticija) i da se narod izjasni – piše u izvještaju koji je dostavljen u Narodnu skupštinu Srpske za sjednicu koja je zakazana za 4. novembar.
To je za “Glas Srpske” potvrdio i prvi čovjek Krupe na Uni Gojko Kličković.
– Borimo se. Idemo po selima i zborovima da bismo objasnili ljudima šta sve to znači. Forsirali smo referendum i u septembru. Stalo nam je da građani iskažu svoje nezadovoljstvo takvim postupkom.
Ovo je ravno genocidu ili progonu, samo što će lagano ubijanje malo duže trajati. Ne znam ko treba da povuče prvi put da bismo mi mogli sprovesti taj referendum. Neko koči, ali naš stav ostaje isti. Insistiramo na tome – rekao je Kličković za “Glas Srpske“.
Upozorenje iz Novog Grada
Ozbiljno upozorenje u vezi sa Trgovskom gorom poslato je i iz Novog Grada. Tamošnji načelnik Miroslav Drljača ujedno je i član Ekspertskog tima za borbu protiv izgradnje odlagališta na teritoriji susjedne opštine Dvor u Hrvatskoj.
– Opština Novi Grad, kao granična opština koja se nalazi svega nekoliko kilometara od planirane lokacije, ima direktan interes da ova namjera bude zaustavljena.
Svjestan sam da kao mala opština često nemamo dovoljnu snagu da mijenjamo ključne odluke, ali nećemo odustati.
Očekujem da institucije BiH preuzmu odgovornost, jer je ovo državno pitanje koje zahtijeva snažnu, institucionalnu koordinaciju između BiH i Republike Hrvatske – naveo je Drljača.
“Plovidbom protiv radijacije”
I u Kozarskoj Dubici i Kostajnici su uključeni u sve aktivnosti u vezi sa ovim pitanjem, a jedna od aktivnosti koje sprovode je i regata pod nazivom “Plovidbom protiv radijacije”.
Informacije kojima raspolažu su pobrojali u nadležnom Ministarstvu za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju.
– Još nismo zaprimili na izjašnjenje Studiju uticaja na životnu sredinu za zahvat Čerkezovac, koja se očekuje iz Hrvatske, a koja je prema saznanjima na kontroli i pregledu kod Međunarodne agencije za atomsku energiju, koja vrši pregled bezbjednosnih dokumenata Centra za zbrinjavanje radioaktivnog otpada, a koja će biti dio studije – poručeno je iz tog resora u Vladi Srpske koji je objedinio akta koja su stigla sa lokala i iz drugih republičkih institucija.
Podvukli su da Hrvatska odbija da sarađuje, ugrožavajući tako živote i zdravlje ljudi u 13 opština u slivu Une, a istovremeno unosi uznemirenost za čitav region, a posebno teritoriju BiH.
Ispomoć
Domaćim ekspertima i pravnicima u borbi protiv namjera Hrvatske da uz samu granicu sa BiH, na teritoriji opštine Dvor, odlaže otpad iz “Krškog” pomaže i pravna kuća iz Francuske.
Ipak da je Hrvatska sve bliže cilju da prostor “Čerkezovca” preuredi u skladište za radioaktivni otpad iz NE nedavno je otvoreno potvrdio hrvatski član uprave elektrane riječima da će Slovenija polovinu otpada odlagati u Vrbini, uz samu elektranu, a Hrvatska na Trgovskoj gori do 2028.
Besplatnu Android aplikaciju portala SrpskaCafe preuzmite ovdje.