Za Nobelovu nagradu za književnost 1961. godine, predloženo je pedesetak autora. Pored Ive Andrića u konkurenciji su bili i Tolkin, Lorens Darel, Robert Frost, Alberto Moravia, Džon Stajnbek i mnogi drugi.
Prema obrazloženju Nobelovog komiteta, Ivo Andrić odnosi pobjedu za “epsku snagu kojom je oblikovao teme i prikazao sudbine ljudi tokom istorije svoje zemlje”. Njegovo umijeće ostavilo je utisak na sve članove žirija, čime je donio prvu i jedinu nagradu ove vrste za Jugoslaviju.
Poslije osvajanja ovog priznanja Andrićeva djela se štampaju na preko 30 različitih jezika. Da ironija bude veća, tek 11 godina kasnije nagrađeni pisac osvaja svoju jedinu Vukovu nagradu.
Sa druge strane, budući holivudski miljenik Džon R.R. Tolkin, iste godine ostaje bez najvećeg književnog priznanja. Tolkin je za Nobelovu nagradu predložen od strane kolege, Klajva Luisa pisca “Ljetopisa Narnije”.
Ipak, Tolkin sa “Gospodarom prstenova” nije ostavio dobar utisak na žiri, a njegovo kapitalno djelo okarakterisano je kao “drugorazredna proza”. Andreas Osterling, jedan od članova žirija, zabilježio je:
— Roman ni na koji način nije po meri pripovedanja najvišeg kvaliteta – naisao je u napomeni.
Svakako, među onima koji daju završnu riječ bilo je poštovalaca Tolkina, ali njegovo najpopularnije djelo epske fantastike nije svrstano u istu kategoriju sa senzibilnim Andrićevim umijećem. Tolkinova trilogija, koja je među fanovima uglavnom imala mlađe čitaoce, nije smatrana vrhunskim ostvarenjem od strane Nobelovog komiteta koju su činili brojni svjetski priznati autori.
Iste godine Frost je odbačen zbog “poodmaklih godina”, Darel zbog opsesije erotikom, a Moravia kao monoton.
Besplatnu Android aplikaciju portala SrpskaCafe preuzmite ovdje.