Imena ljudi, koji su mijenjali istoriju čovječanstva, povezana su sa adresama koje su vremenom postale predmet rasprava i sukoba mišljenja javnosti. Rodna kuća Alolfa Hitlera, mauzolej Sadama Huseina, grob Pabla Eskobara su samo neke od kontroverznih adresa koje i danas privlače veliki broj ljudi.
Mjesto rođenja Adolfa Hitlera
U Austriji još traje pravna bitka oko namjere vlade da sruši zgradu u kojoj se rodio Adolf Hitler, gdje se već godinama okupljaju neonacisti.
Na prvi pogled, nema ničeg neobičnog u jednoj od glavnih ulica u mjestu Braunau na Inu na austrijskoj granici sa Njemačkom. Ali, sve se mijenja kada neko od prolaznika pogleda tablu na trotoaru ispred zgrade u ulici Salcburger Vorštat. Natpis je na njemačkom i pominju se milioni žrtava fašizma. Naime, u zgradi, ispred koje se nalazi tabla, je 1889. godine rođen Adolf Hitler.
Svake godine ovo mjesto obilaze razne neonacističke grupe kako bi proslavile Hitlerov rođendan. Zgrada je od 2016. godine u vlasništvu austrijske vlade, koja je kupila nekretninu za 310 000 evra, a zatim saopštila da planira da je sruši.
Prethodna vlasnica Gerlinda Pomer je tužila vladu i već godinama se ovaj slučaj “razvlači” po sudovima. Okružni tužilac je nedavno naložio austrijskoj vladi da plati dodatnih 1,5 miliona evra, a u obrazloženju odluke ističe se istorijska važnost ove zgrade.
Ova adresa je samo jedan od primjera kontroverznog nasljeđa prošlosti.
Grob Benita Musolinija
Kao što neonacisti u Braunau odaju poštu Hitleru, na sličan način italijanski fašisti pokazuju počast Benitu Musoliniju. Desetine hiljada ljudi tri puta godišnje dolazi u Musolinijevo rodno mjesto, gradić Predapio na sjeveru Italije. Glavno mesto okupljanja je mauzolej na groblju San Kasijano.
Musolinijeve pristalice obilježavaju i njegov rođendan, 29. jul 1883. godine, i godišnjicu smrti, 28. april 1945. godine, ali i godišnjicu Marša na Rim kada je su italijanski fašisti došli na vlast 1922. godine.
Za razliku od Njemačke, gdje su na snazi strogi zakoni kada se radi o naslijeđu iz nacističkog doba, u Italiji je zakonodavstvo “labavije” pravni stav kada je u pitanju Musolini.
Kuća Pola Pota
Kao lider Komunističke partije Kambodže, Pol Pot je bio idejni vođa iza masovnih ubistava tokom 1970-tih godina i slanja ljudi na prislilni rad, a rezultat je bio užasan, skoro tri miliona mrtvih. On je umro 1998. godine u kućnom pritvoru i njegova kuća otvorena je za posjetioce, kao i mjesto gdje je njegovo tijelo na brzinu kremirano.
Staljinov muzej
Sovjetski lider Nikita Hruščov je 1961. godine osudio premiještanje tijela Josifa Staljina iz mauzoleja u kome je bilo položeno pored tijela Vladimira Lenjina. Ostaci čovjeka čiju vladavinu su, prema mišljenju mnogih, obilježili represija, etničko čišćenje, stotine hiljada ubistava i i glad koja je odnijela milione žrtava, danas se nalaze u jednom diskretno obilježenom grobu unutar zidina Kremlja.
Ipak, situacija je znatno drugačija u Staljinovom rodnom mjestu, gruzijskom gradu Goriju. Tamo je muzej posvećen sovjetskom diktatoru, tačno pored kuće, u kojoj se 1878, rodio Staljin. Adekvatno, ta ulica zove se Staljinova avenija.
Kult Staljinove ličnosti decenijama je dominirao u nekadašnjem SSSR-u.
Mauzolej Sadama Huseina
Irački diktator Sadam Husein je svrgnut sa vlasti u aprilu 2003. godine, a potom je osuđen na smrt i obješen tri godine kasnije. Sahranjen je u rodnom gradu Tikritu posljednjeg dana 2006. godine u mauzolej koji su čuvali sunitski muslimani. Upravo je Tikrit bio njihovo uporište u zemlji kojom dominira šiitska većina.
Ipak, 2015. godine je mauzolej uništen u borbama iračke vojske, šiitske milicije i pripadnika “Islamske države”. Mještani su medijima saopštili da je tijelo Sadama Huseina odnijeto iz mauzoleja prije dolaska “Islamske države” 2014. godine.
Grob Fransiska Franka
Kada je 1. aprila 1959, poslije radova koji su trajali skoro 20 godina, otvoren ovaj memorijalni centar, španski diktator Fransisko Franko je rekao da je to gest ka nacionalnom pomirenju poslije građanskog rata od 1936. do 1939. Ipak, veliku kontroverzu izazvao je potez španske države 1975. kada je donijeta odluka da tu bude i Frankov grob, iako je on jedini od sahranjenih koji nije poginuo u građanskom ratu.
Od tada je Dolina palih postala glavno odredište pristalica španskog diktatora, iako zakon jasno zabranjuje njihovo javno okupljanje. Godinama unazad španska vlada pokušava nađe rješenje šta da radi sa Frankovim posmrtnim ostacima. Parlament je prošlog septembra odobrio ekshumaciju tijela, ali taj potez i dalje izaziva polemike.
Grob Pabla Eskobara
Stiv Simons je mogao da bude još samo jedan u nizu turista zainteresovanih za mitologiju koja okružuje Pabla Eskobara, vjerovatno najpoznatijeg narko bosa. Ali, pomenuti Velšanin je upao u ozbiljne probleme sa kolumbijskim vlastima kada je fotografisan kako šmrče kokain sa Eskobarovog groba u gradu Itagi, blizu Medeljina.
Eskobara je ubila policija 1993. godine.
Simons je dobio petogodišnju zabranu ulaska u Kolumbiju, te nije mogao da vidi ni djevojku, ni kćerke bliznakinje. Takođe je dobijao i prijetnje smrću. Kult Eskobarove ličnosti raste i danas, iako se vjeruje se da je ovaj narko bos odgovoran za smrt oko 5 000 ljudi. Porast popularnosti primijećen je i pošto je počela da se emituje serija Narkos na Netfliksu.
Nekoliko turističkih programa u Medeljinu uključuje i obilazak lokacija vezanih za Eskobara.
Farma Judžina Tereblanša
Kada je oboren aparthejd u Južnoj Africi sredinom 1990-tih godina, bijeli farmer Judžin Tereblanš postao je jedan od najglasnijih protivnika ukidanja rasne segregacije.
Ipak, kada ga je 2010. godine ubio jedan od radnika na farmi u gradu Vestendorp, vođa rasističe partije AVB bio je samo sjenka čovjeka kakav je bio nekada. A onda je 2014. godine, pred južnoafričke vlasti, stigao prijedlog da se ova farma pretvori u neku vrstu zaštićenog objekta, što je odmah odbijeno.
Vrh Rašmor
Više od dva miliona turista godišnje posjeti jedan od najvećih simbola američkog patriotizma, nacionalni Memorijalni centar Maunt Rašmor, gdje su uklesana lica bivših predsjednika, Džordža Vašingtona, Tomasa Džefersona, Teodora Ruzvelta i Abrahama Linkolna. Ovaj centar nalazi se u gradiću Kistoun u Južnoj Dakoti, a radovi su trajali od 1927. do 1941.
Međutim, ovaj projekat je još tada izazvao dosta kontroverzi jer su lica uklesana u Crnim brdima, a ona su sporazumom iz 1868. pripala Indijancima iz plemena Sijuks za koje predstavljaju sveto mjesto. Sporazum je prekršen poslije samo dvije godine i to zbog “zlatne groznice”.
Bijes i ljutnja samo su pojačani poslije izgradnje memorijalnog centra, a 1970. su čak organizovane i mirne demonstracije. U izvještaju Ujedinjenih nacija iz 2012. preporučuje se da se Crna brda vrate pripanicima Sijuksa.
BBC
Besplatnu Android aplikaciju portala SrpskaCafe preuzmite ovdje.