Mihajlo Pupin je bio naučnik, pronalazač, profesor na Univerzitetu Kolumbija i nosilac jugoslovenskog olikovanja Bijeli orao Prvog reda.
Ovo su najvažnije činjenice o njemu koje bi trebalo da znate.
Dobitnik je brojnih naučnih nagrada i medalja, bio je član Američke akademije nauka, Srpske kraljevske akademije i počasni doktor 18 univerziteta.
Tokom svog naučnog rada, iznio je brojne važne zaključne vezane za polja bežične telegrafije, telefonije, višestruke telegrafije, rentgenologije, a zaslužan je i za razvoj elektrotehnike.
1. Težak početak u Americi sa pet centi u džepu
– Kada sam se iskrcao prije četrdeset i osam godina u Kasl Gardenu, imao sam u džepu svega pet centi. I da sam umjesto pet centi donio pet stotina dolara, moja sudbina u novoj, meni potpuno nepoznatoj zemlji, ne bi bila ništa drukčija. Mladi doseljenik, kao što sam tada bio ja i ne počinje ništa dok ne potroši sav novac koji je ponio sobom. Ja sam donio pet centi i odmah sam ih potrošio na jedan komad pite od šljiva, što je u stvari bila nazovi pita. U njoj je bilo manje šljiva, a više koštica! A da sam donio i pet stotina dolara, trebalo bi mi samo malo više vremena da ih utrošim, vjerovatno na slične stvari, a borba za opstanak koja me je očekivala ostala bi ista. Za mladog doseljenika i nije nesreća da se ovdje iskrca bez prebijene pare u džepu; za mladog čovjeka uopšte nije nesreća biti bez novaca, ako se odlučio da sam sebi krči put samostalnom životu, pod uslovom da u sebi ima dovoljno snage da savlada sve teškoće sa kojima će se sukobiti – napisao je Mihajlo Pupin u svojoj autobiografiji “S pašnjaka do naučenjaka”.
Prve godine u Americi nikako nisu bile lake za Pupina. Danju je radio fizičke poslove, a noću učio jezike i išao na večernje kurseve. Sve se to isplatilo kad je 1879. godine postao student koledža Kolumbija.
2. Jedan od osnivača NASA-e
Malo je poznato da je Pupin učestvovao u stvaranju velikih instituacija u SAD-u, pa je tako bio jedan od osnivača Nacionalnog savjetodavnog komiteta za aeronautiku 3. marta 1915. godine, što je kasnije postalo NASA.
3. U čast svog zavičaja, dodao svom imenu riječ Idvoriski
Mihajlo Pupin je rođen 9. oktobra 1854. godine u Idvoru u Banatu. Pošto je uvijek bio ponosan na svoj zavičaj, kako bi istakao svoje rodno mjesto, po dolasku u Ameriku je svom imenu dodao riječ Idvorski.
4. Prvi Srbin koji je dobio Pulicerovu nagradu
Mihajlo Pupin je dobitnik Pulicerove nagrade za autobiografiju „S pašnjaka do naučenjaka“, u kojoj je Amerikancima uspio da opiše svijet svoje zemlje u kojoj je odrastao, rodni Idvor, narod i svoju majku.
Osim ove napisao je još dvije knjige: “Nova reformacija: od fizičke do duhovne stvarnosti” i “Romansa o mašini”.
5. Ljubitelj umjetnosti
Još u školskim danima je upoznao kasnije poznatog slikara Uroša Predića, s kojim je ostao prijatelj do kraja života. Budući da je mnogo volio umjetnost, kupovao je slike i nosio ih u SAD gdje ih je čuvao sve dok se u Srbiji nisu stvorili uslovi za čuvanje važnih umjetničkih dela. U Narodnom muzeju u Beogradu još uvijek postoji Pupinov umjetnički legat.
6. Pupinova teorija, njegov najznačajniji izum
Ovim izumom iz 1896. godine je riješio problem povećanja dometa prostiranja telefonskih struja. Pupinova teorija je omogućila otklanjanje štetnog dejstva kapacitivnosti vodova što je predstavljalo glavnu smetnju prenosa signala na dužim rastojanjima, koja se manifestovala pojavom šuma.
Problem je riješen postavljanjem induktivnih kalemova (koji su u njegovu čast nazvani Pupinovi kalemovi) na strogo određenim rastojanjima duž vodova zahvaljujući kojima danas komuniciramo na daljinu.
nationalgeographic.rs
Besplatnu Android aplikaciju portala SrpskaCafe preuzmite ovdje.