Evropska ideja, odnosno ideja Evropske unije je generalno u krizi i svi balkanski lideri koji su se pouzdali u podršku evropskih birokrata uglavnom se nisu dobro proveli.
Kaže ovo za “Glas Srpske” banjalučki politikolog Vojislav Savić ilustrujući tu svoju tvrdnju izbornim porazom do sada vladajućeg Socijaldemokratskog saveza Makedonije na čijem čelu se nalazi proevropski orijentisan lider Zoran Zaev, a koji je nakon poraza na posljednjim lokalnim izborima od desničarskog VMRO DPMNE, podnio ostavku na mjesto predsjednika stranke i makedonske vlade.
– Zaev je pristao na sve uslove koje su pred njega postavljali iz Brisela, a zauzvrat je dobio vrlo malo od svojih evropskih partnera. Evropa, kao i svijet dobijaju nove konture upravo u poslednjih nekoliko godina, pa i domaći lideri moraju više da diverzifikuju svoja partnerstva i savezništva, ne oslanjajući se isključivo ni na jednu stranu, nego na bazi podrške svog naroda da vode nacionalnu i racionalnu politiku. Idealistički zanos iz 2000-ih je sada prošlost, i ko to ne vidi promašio je zanimanje u politici – poručio je Savić.
Prema riječima univerzitetskog profesora i političkog analitičara Srđe Trifkovića ko igra po nametnutim notama Evropske unije zavisan je i od dobre volje Brisela da ga drži na aparatu za reanimaciju.
– Kada presuše fondovi, a lepa obećanja postanu prošlost, ti koji su im verovali ostaće suočeni sa ogorčenjem svojih birača, kao što smo i videli u slučaju Zaeva. Politika Brisela se svodila na mahanje nekom šargarepicom na nedostižnom štapu. Zaev im je sve vreme verovao. Bila je to pogrešna politika, zbog koje su ga građani kaznili. Postali su siti praznih evropskih obećanja. Ali, bojim se da će Brisel pronaći nekog novog Zaeva – kaže Trifković.
Kako je pojasnio, partije iz regiona, pa i one iz Srpske, mogu graditi svoje političke programe na evropskoj priči samo u onoj mjeri u kojoj su njihovi birači spremni, kako je istakao, da budu dovoljno naivni i neinformisani da tu već prilično istrošenu briselsku priču uzimaju zdravo za gotovo.
– Osvrnuo bih se i na nedavnu izjavu američkog izaslanika za zapadni Balkan, Gabrijela Eskobara, koji je rekao kako su pojedine opozicione partije iz Srpske okrenute budućnosti, za razliku od vladajućih. To su obične gluposti. Njegove riječi predstavljaju samo jedan propagandistički diskurs koji ima za cilj da obezbedi pokornost i poslušnost u ime tih imaginarnih evrointegracija koje su na vrbi svirala. Da zaključim, ono što se desilo u Makedoniji rezultat je maćehinskog odnosa Brisela. Pokazalo se antievropsko raspoloženje, te da se ne isplati verovati EU – istakao je Trifković.
Milko Grmuša iz PDP-a kaže kako već odavno ni opozicione partije iz Srpske nemaju te iluzije o evropskoj budućnosti, ali i sami građani koji su, kako je rekao, prestali da vjeruju u tu ideju, jer je Brisel izgubio kredibilitet zbog svog dosadašnjeg licemjernog odnosa prema ovim prostorima.
– Učinili su sve da tu ideju zgade ljudima, a s druge strane, sa istoka su dobrano bacili oko na ove prostore. Biće interesantno vidjeti šta će se desiti. Mislim da suštinske reforme u BiH nikada nisu ni započete. Na tome nešto nisu insistirali ni iz same EU. A kada je u pitanju Zaev, koštalo ga je njegovo političko sljepilo. Zaboravio je riječi francuskog predsjednika Emanuela Makrona, da EU nije spremna da primi balkanske zemlje pod svoje okrilje, dok se ne riješe interne stvari unutar ove zajednice. I ova poruka je bila vrlo jasna – naveo je Grmuša.
Prema riječima Trifkovića, ne treba zaboraviti da ključne zemlje Evropske unije, a prije svega Njemačka, imaju kulturološki otklon prema zemljama zapadnog Balkana. Oni ove krajeve, kaže, vide kao jedan problematični prostor i prilično primitivni deo Evrope, a koji bi im samo stvarao probleme.
Glas Srpske
Besplatnu Android aplikaciju portala SrpskaCafe preuzmite ovdje.